A 4nk Mifim Pa (The Fourth wise Man)**

Nawl Hre Cin

Bible chung ahhin mifim hi pathum an si ti a langhternak a um lo, an laksawng pekmi pathum a si caah minung pathum an si lai tiah ruah a si. Asinain hlanlio deuh khrihfa hna nih tuanbia phunin an rak i ngeihmi ahcun pa li an si an ti. Bible chung i aa telmi minung pathum hna an min hi Caspar, Melchior, le Balthasar an si. Bible ah a tel lomi a dang pakhat a um rih, i a min ah Artaban a si an ti.

Artaban hi Siangpahrang chuah hmelchunhnak arfi a hmuh in kawl dingah a rak i tim ve. Laksawng pek dingah Sapphire (kawl holh in Nila an timi khi a si), ruby (lungvar) le Pearl (Pale lungvar) thil mansung pathum hna aa ken chih. A hawi le pathum Caspar, Melchior, le Balthasar hna he hmun pakhat ah i ton te dingin an rak i chimchung hna. Arfi umtuning zoh tikah, an kawlmi siangpahrang cu chuah deng dawh a si cang. Cucaah kan tanhmanh sual lai lo ti phanah an khualtlawn an hun i namcham cio. An i chimhchungnak hmun le caan ah phak khawh lo ahcun i hngak te lo dingin an rak ceih.

Ruahlopiin, Artaba cu lampi ah mipa pakhat a lufah in a rak i kualh i a hram len ko kha a hmuh. Cu pa a bawmh ahcun a hawi le a tanh ding a si ti fawn lo. Asinain, a cam i cu pa cu dam lakin a cawnghhramh. Cu pa zong cu an khualtlawn hawi pawl nih an rak kaltak dih cang tikah a mah tein khua tiang a phan kho ding a si hoi lo. Artaban nih cun siangpahrang laksawng pek dingah aa kenmi Supphire cu a zuar i mipa khua tiang a phanhkhawhnak dingah a herhmi vialte a tuahpiak ta dih. Artaban cu ka Bawipa laksawng pek ding ka timi ka sung tiin a lung aa nuam kho lo.

A hawi le he i tonnak hmun a phak tik ahcun a hawi le cu an rak um ti lo. Amah te lawng Arfi zohin Bethlehem leiah a khualtlawnnak cu a peh than. Bethlehem cu ni tlawmpal ah a phan, asinain a caan a rak hnu cang. Joseph le Mary nih Herod ral tih ah Jesuh cu Egypt ram ah an rak zampi diam cang. Lung awtawm in a dir ko lioah, a pawngah a ummi inn in au thawng le tah thawng a theih. A va kal hnawh tikah cun Heroh ralkap pawl nih kum hnih tang ngakchia  pakhat thah an rak timh lio kha a hmuh. A ruby (lungvar) cu a chuah i ralkap pawl cu ngakchia te luatter dingah zik a nawh hna. Ngakchia te cu a luat, a nu cu lawmhnak in a khat, asinain a lungvar belte a sung.  Artaban cu a laksawng aa kenmi kong a ruah ah a lung a rawk chinchin.

Kum caan saupi, Siangpahrang kawl ahcun a vakvai lengmang, nain a tong kho bal lo. Kum sawmthum a rauh hnuah, nikhat cu Jerusalem khua chungah a lut. Cu ni cu vailam tah ni a rak si. Jesuh Khrih timi pa vailam an tah lai ti thawng a theih tikah, ziah kum saupi ka kawlmi ka bawipa a si tung a ti i a khua ruah a har tuk. Artaban lungchungah, ka kut cung i ka kenmi Pearl (Pale Lungvar) talin hin ka Bawipa a nunnak ka khamh khawh hmanhmaw ti a hung chuak, i Calvary leiah cun khualrang in a va tli. Lampi ah ruah lo piin minu pakhat ralkap pawl nih an dawi len ko kha a hmuh. Minu cu, “Ka pa nih lei a bat hna, leiba canah sal ah zuar an ka timh, ka bawm uh,” tiah a au pah. Artaban cu a lung aa nuam ti lo. A zal chung ii lungvar a tangmi te cu a lak i minu luatnak dingah ralkap pawl cu a pek hna.

Cu tlawmpal ahcun van a nak dih i li fak ngai in a hung i hning. Ruahlopiin, a cung lei i thil a tlami nih Artaban a lo ah a rak tlak. Artaban cu mah le mah i thei lo in vawlei ah a ril. Minu nih cun a phei cungah a lu a chiah i a zauter. Tlawmpal ahcun Artaban cu a hmur te a cawl i bia a hungchim. “Asilo, ka Bawipa. Zeitikahdah na rawltam kan hmuh i rawl kan pek? Zeitikahdah na ti hal i ti kan dinh? Zeitikahdah thil puan lo in na um i thil puan kan pek? Zeitikahdah thonginn ah na zawt i ka rak in zoh? Kum 33 chung kan kawl cang, asinain na hmaifang kan hmu kho bal lo, na rian zong zeihmanh ka tuan rih lo,” tiin Artaban cu mangcang hlanin bia a chim. Cu tlawmpal ahcun lam hla nawnin awthawng a rak thang: “Biatak tein kan chimh, a hmebik ka unau sin i na tuahmi kha keimah sin i na tuahmi a si.” Cuahcun, Artaban cu a nunnak a liam tiang a ni ta zeicaahtiah kum saupi a kawl lengmangmi Siangpahrang nih a laksawng a cohlan ti a theih caah. 

** Artaban tuanbia hi an chimning aa khat cio lo. Atu ka tialmi hi William Barclay tialmi The Gospel of Mark chungin Mark 2:23-28 a hrilhfiahnak kha cherhchan in ka tialmi a si.