Thursday, June 16, 2011

KIA le Kawl Ralkap donak

Victor Biak Lian

Kumpi kum 14 chung tlangcungmi dothlengbu 18 tluk hna he daihnak kan ser tiah Kawl ralkap cozah SPDC nih vawleicung ah hmaihngal ngai i, a chim tawn mi “hriamnam le daihnak kan thlen” ti in an au tawnmi cu September 1, 2010 ni thawk in a rawk dih. A sullam cu uknak phungthar Constitution kan ser cang i, kan ram ah democracy phung bantukin thimnak kan tuah cang lai. Cu hnuah cozah thar kan ser khawh in democracy phunglam in kan i uk cang lai caah, cu kan phunglam nih ramchungah hriamtlai ralkap pakhat lawng um ding a ti. Cucaah, nan ralkap vialte hna hi, ramri zohkhenhtu ralkap “Border Guard Force” ah nan i thleng dih lai, cu thlen a duh lomi paoh cu phunglo ummi bu “Illegal Organization” ah ruah nan si lai an ti hna. Bu a hmedeuh tete a simi hna a tam deuh nih cun an dirhmun, an thazang zoh in zeidah kan i huah lai ti kha an zenh caah, an ti bantuk hna cun, ramri cawng ralkap ah a cang na, a cheukhat cu pyithusit “militia” ah aa thleng na an si. Sihmanhsehlaw, thazang a thawng deuh mi ralkap bu Kachin Independence Army, United Wa State Army le Shan State Army North, New Mon State Army pawl nih cun, an dal hna.

KIA hi anmah nih cun ralkap 15,000 tluk kan um an ti. UWSA hi 25,000 tluk an si i, SSA North hi cu 2000 fai lawng an si. NMSP ralkap hna zong hi 3000 hrawng dah an si lai tiah an ruah. Cu hna lawng siloin, Democratic Karen Budhist Army (DKBA) pawl 1995 in KNLA (Karen ralkap) chungin aa ṭhen i, Kawl ralkap he daihnak a lami hna chung zongah BGF kongah an lung aa ṭhen i, an lakah Brigade pakhat cu cozah he an i do ṭhan. Sihmanhsehlaw, KNLA tu he cun an i fonh ṭhan kho ti lo. SSA North ralkap chung zongah an lung aa ṭhen caah 1st Brigade pakhat lawng kha BGF duhlo ruangah dotu ralkap ah an hung cang ṭhan ve. Shan State Army (South) kan timi hna hi cu hlanpi in daihnak a tuah mi an si lo. Ralkap bu 8,000 tluk he Thai ramri ah ṭhawngngai in a ummi an si i, an haotu hi Major General Yaw Seik a si. Khun Sa ralkap chung khan aa ṭhenmi an si.

Cuti BGF an duh lo hnu cun, zeitikdah ti lengmang in a umnak hi kum cheu tluk a si cang. Cutikah, daihnak a tuahrihlo mi hna KNLA (Karen), CNF (Chin) he tiah Kawl ralkap hna nih an nawr hna ai kun, ṭangṭi hna usih tiah hawikom an sawm i, a tawinak cun United Nationalities Federal Council (UNFC) tiah bu kawmh an ser i, cuticun ralring tein an um ve.

Tukum thawkka hrawngah Shanram ah a um vemi bu khat Kokang le Maila ralkap tu cu an kah cang hna . Guerrilla warfare an tuah i Wa le SSA North hna he tiin an i kom ṭhan ve.

Wa hi tuluk cozah nih a humhim mi hna an si. An hriamnam zong hi Tuluk ta lawngte a si i, an hqrs. Pangsang hi tuluk ram khua pakhat bantuk a si ko. Tuluk holh lawng an hmang i, Kawlram chungah mahte in aa ukmi ram hmete pakhat bantukin um a duhmi an si. Cucu Kawl cozah zong nih a pek duh ve hna lo caah siseh, tuluk humhimnak zong cu a um ve tikah, zeitikdah a kah te hna lai kan ti lengmang mi cu kap hmasa loin atu ah Kachin tu kah hram an thawk. Zeitindah aa thawk ti a si ah cun:
3rd Brigade hi Ruili in nazi pakhat hrawng te lawng mawtawka in kal a si i, Maijaiyang timi kanmah Kawlram ah cun Luai Ce tlanghram ah khin a um. Cu brigade chungah Battalion 15 an chiahnak post pakhat te kha Kawl ralkap nih nan i thawn lai an ti hna tikah, an duh lo. Cucaah, pehtlaihnak an rak tuah tawnnak zung pakhat kha hramhram in an lakpiak hna. Cutikah donak le kahnak a um i, KIA nih Kawlralkap 3 an tlaih hna. Kawl ralkap nih KIA pakhat an tlaih ve. Cu an i tlaihpiak veve mi hna cu kan i thleng lai an ti tikah, KIA ralkap tu cu a ruak in an rak chiah. An hremnak hma in thih dawh a si an ti.

No comments:

Post a Comment

Na hmuhning a tangah rak ṭial khawh a si.
Kan ruahnak i cheu cio hna usih.